Bu araştırma yıllar içerisinde emekçilerin yaşadığı ekonomik durum ve kayıplarının ne boyutta olduğu hakkında fikir edinebilmek için Amasya Eğitim Sen Şubesi tarafından resmi veri ve sendikaların raporlarından yararlanılarak hazırlanmıştır.
Araştırma konuları:
1. Dünya genelinde en geçerli değerleme birimi kabul edilen altın karşısında ücretlilerin durumu
2. Türkiye ücretlilerinin son yıllarda ev satın alabilme endeksleri
3. Türkiye ücretlilerinin son yıllarda sıfır araba sahip olabilme endeksleri
4. Açlık sınırı ve emekçiler
5. Eşit İşe Eşit Ücret meselesine öğretmenler örneklemi ile bakış
6. Emeklilerimiz
DÜNYA EKONOMİLERİ ÜZERİNDE EN GEÇERLİ DEĞERLEME BİRİMİ OLAN ALTIN KARŞISINDA ÜCRETLERİMİZ!
Yıllara göre asgari ücretli, en düşük memur maaşı ve 9/1 öğretmenin (işe yeni başlayan) altın karşısında değer kaybı. Tablo ve grafik olarak sunulmuştur. Kolay anlaşılması için yıllar atlanarak alınmıştır. Ara yıllarda da durum değişmemiştir.
YEMEDEN İÇMEDEN ÇALIŞSAM MAAŞIMLA KAÇ AYDA EV SAHİBİ OLABİLİYORUM?
İstanbul genelinde yemeden içmeden kaç ay çalışarak 100 metrekare bir daire alabiliyorum? 2021 yılı ve 2023 yılı endeksleri karşılaştırılmıştır. Anayasamıza göre barınma hakkı en temel haklarımızdandır.
100 metrekare daire 2020 yılı ocak ayı ortalamasına göre 412.456 TL
2023 yılı ocak ayı ortalamasına göre 2.235.928 TL
EĞER RESMİ ENFLASYON VERİLERİ ORANINDA BİR ARTIŞ YAŞAMIŞ OLSAYDIK;
2021 yılının Ocak ayında 412.456,00 TL olan ev 2022 yılının Aralık ayında 1.042.526,54 TL olması gerekirken günümüz değeri 2.235.928 TL olmuştur.
YEMEDEN İÇMEDEN ÇALIŞSAM MAAŞIMLA KAÇ AYDA SIFIR ARAÇ SAHİBİ OLABİLİYORUM?
Sedan benzinli sıfır binek aracı yemeden içmeden kaç ay çalışarak alabiliyorum? 2020 ve 2023 yılı ocak ayı verileri karşılaştırılmıştır. (Aracın en boş modeli tercih edilmiştir)
Sedan benzinli binek otomobil 2020 yılı fiyatı 142.509 TL
2023 yılı fiyatı 692.000 TL
EĞER RESMİ ENFLASYON VERİLERİ ORANINDA BİR ARTIŞ YAŞAMIŞ OLSAYDIK;
2020 yılının Ocak ayında 142.509,00 TL olan araç 2022 yılının Aralık ayında 360.206,70 TL olması gerekirken günümüz değeri 692.000 TL olmuştur.
AÇLIK İLE İMTİHANIMIZ
Ülkemiz çalışanlarının %42’si asgari ücretle çalışmaktadır. Açlık sınırı hesaplanırken sadece gıda harcaması temel alınmaktadır. Ev kiraları, eğitim harcamaları, yol ücretleri gibi temel harcamalar bu hesaplamada yoktur.
Son iki yılda açlık sınırı Tuik enflasyon verilerine göre değişse idi %123,54 artacak ve 5.881,33 lira olacaktı. Ama görünen o ki emekçilerin açlık enflasyonu açıklanandan çok çok ötededir. Gerçekte yaşananlarla açıklananlar arasındaki çelişkiyi burada daha açık görebiliyoruz. (Fark Yaklaşık 2250 tl)
EŞİT İŞE EŞİT ÜCRET!
Yıllardır emekçiler eşit işe eşit ücret taleplerini haykırıyorlar ama yaşanan tablo!
Milli eğitim şube müdürleri kariyer basamakları sınavına girememişlerdir. Ücretlerinde bu nedenle artış yaşanmamış ve en yüksek 18.809 TL ücret almaktadırlar. Arada 11.760 TL fark var!
Ücretli öğretmen sayısı 1 yıl önceki verilerdir. Sayılar bakanlık açıklamalarından yaklaşık alınmıştır.
ASGARİ ÜCRET VE EN DÜŞÜK ÖĞRETMEN MAAŞI KARŞILAŞTIRMASI
2003 yılı başında asgari ücret ile en düşük öğretmen maaşı arasında %193’lük bir fark varken günümüzde bu fark %48’e düşmüştür.
30 YIL ÇALIŞARAK EMEKLİ OLAN BİR ÖĞREMEN
EMEKLİ İKRAMİYESİYLE EV ALABİLİYOR MU?
Emekli öğretmenimiz 2020 yılında emekli ikramiyesiyle aynı özellikteki evin yüzde 28,23’ünü alabilirken 2023 yılında 3600 ek göstergeye tabi olsa da ancak yüzde 19,98 ini alabiliyor.
Emekli öğretmenimiz kalan borcunu 2020 yılında yemeden içmeden 71,22 ay ödemesi gerekirken, 2023 yılında 3600 ek göstergeye tabi olsa da 132,57 ay ödemesi gerekiyor.
30 YIL ÇALIŞARAK EMEKLİ OLAN BİR ÖĞREMEN
EMEKLİ İKRAMİYESİYLE SIFIR ARABA ALABİLİYOR MU?
Emekli öğretmenimiz kalan borcunu 2020 yılında yemeden içmeden bir aylık maaşının yaklaşık yarısını vermesi yeterli iken, 2023 yılında 3600 ek göstergeye tabi olsa da 17,59 ay ödemesi gerekiyor.
Emekli öğretmenimiz 2020 yılında emekli ikramiyesiyle aynı arabanın yüzde 98,60’ını alabilirken 2023 yılında 3600 ek göstergeye tabi olsa da ancak yüzde 65,85’ ini alabiliyor.
SONUÇ RAPORU:
İstatistiklerden de anlaşılacağı üzere:
- Ücretlerimiz dünya ekonomilerinin en geçerli değerleme birimi olan altın fiyatları karşısında yıldan yıla erimiş ve dünyanın diğer bölgelerinde çalışan emekçilerden daha az ücretle çalışmak durumunda bırakıldığımız anlaşılmaktadır.
- En temel haklarımızdan olan barınma hakkımız ile alakalı ev sahibi olma hakkımız günden güne daha da zorlaşmış ve hatta imkânsız bir hal almıştır.
- Emekçiler olarak binebileceğimiz bir otomobil almak imkânsız hale gelmiştir.
- Ücretlerimiz açlık sınırı civarında dolaştırılmaktadır. Açlık sınırı hesaplanırken kira, eğitim ve yol masrafları gibi sabit kalemler hesaplanmamakta sadece gıda giderleri temel alınmaktadır. Emekçilere “Sadece karnını doyursun yeter!” denildiği burada net olarak ortaya çıkmaktadır. Ama emekçiler sabit gider kalemleri olan kira, eğitim masrafı ve yol ücretlerini hesaba eklediğinde karnını doyuramaz hale gelmiştir.
- Eğitime verilen değer ortaya çıkmaktadır. Ek ders ücreti ile birlikte bile çok az sayıda başöğretmen unvanı olan öğretmen de dâhil yoksulluk sınırının altında ücret almaktadır. Aynı işi yapan, sınıfa girdiğinde aynı statüde ve aynı görev ve sorumluluklarla yükümlü öğretmenlerin ücretleri arasında 3 kata varan farklar oluşmuştur. Burada moralden motivasyondan bahsetmek artık imkânsız hale gelmiştir. Öğretmenler statü değil “EŞİT İŞE EŞİT ÜCRET” ve yoksulluk sınırının üzerinde ücret talep etmektedirler. Yıllardır siyasal iradenin keyfililiğine göre benim adamım anlayışıyla atadığı Milli Eğitim Şube Müdürleri bile bugün “Eşit işe eşit ücret” eylemleri yapmaktadırlar.
- “Meb” ve “Yök” kadrosunda çalışan hizmetli ve memur arkadaşlarımızın asgari ücrete yakın ücretlerle çalışmakta olduğu bu tabloda açıkça görülmektedir. 2022 yılında asgari ücretliler tam açlık sınırında ücret alırken Ocak ayından Haziran ayına kadar artan yüksek enflasyonla açlık sınırının çok altına gerilemişler ve iktidarın yasanın dışına çıkarak Temmuz’da %50 yi aşan zam uygulaması sonucu ortaya çıkmıştır. Ama yüksek enflasyonun yıkıcı etkisiyle Ocak ayı zammı dahi asgari ücretlileri açlık sınırına yakın ücretler kıskacına almıştır. Açlıkla imtihan devam etmektedir. Kira ve sabit harcama kalemleri eklendiğinde ülkemizde ücretliler beslenme sorunu yaşamaktadır.
- 2000 li yıllarda emekli olan ücretliler emekli ikramiyeleri ile 1 evi borçsuz olarak alabiliyorlardı. Geldiğimiz noktada otomobil dahi alamaz hale düşmüşlerdir.
- Eğitim camiası sendikası olan Eğitim ve Bilim Emekçileri olarak tüm emekçiler için yaşayacakları bir ücret ve demokratik çalışma ortamları istiyoruz.
Kaynaklar:
- Renault Megane Joy 1.3 TCe 140 bg araç fiyat listesi
- https://www.zingat.com/istanbul-bolge-raporu
- Türk iş açlık sınırı verileri
- Tuik verileri
